Persian Empire (จักรวรรดิเปอร์เชีย)
เปอร์เซียเป็นชนเผ่าอารยันสาขาหนึ่ง อพยพเข้าไปตั้งถิ่นฐานทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของภูขาซา กรอส (Sagros) เหนืออ่าวเปอร์เซียขึ้นไปประมาณ 400 ไมล์ ในระยะเดียวกันกับพวกมีดส์ชนเผ่าเดียวกันอีกสาขาหนึ่งตั้งถิ่นฐาน ตอนแรกอยู่ในความปกครองของพวกมีดส์
ประมาณ 50 ปี หลังจากที่อาณาจักรอัสซีเรียถึงกาลอวสาน ชนชาติเปอร์เซียกลุ่มหนึ่งเรียกตัวเองว่า “อันชัน” (Anshun) ได้ก่อตั้งอาณาจักเล็กๆขึ้น มีปฐมกษัตริย์ทรงพระนามว่า “อาเคมีเนส” (Achaemenes) แห่งราชวงศ์อาเคเมนิค (Achaemenid) ทำการปกครอง เปอร์เซียนเป็นชนเผ่าอารยัน ที่มีความเจริญมากกว่าอารยันสาขาอื่น เพราะมีศาสดาชื่อ “โซโรแอสเตอร์” สั่งสอนศีลธรรมจรรยา และมีการจัดระเบียบการปกครองอย่างเรียบร้อยมาตั้งแต่สมัยต้นๆ ประมาณ 555 ปีก่อนคริสตกาล กษัตริย์เปอร์เซียพระองค์หนึ่งทรงพระนามว่า “พระเจ้าไซรัส” ได้รวบรวมชนชาติเปอร์เซียที่กระจัดกระจายกันอยู่เข้าเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ทรงทำสงครามชนะพวกมีดส์และตั้งตนเป็นกษัตริย์ปกครองอาณาจักรมีเดีย-เปอร์เซีย มีราชธานีอยู่ที่เมือง แพร์ซโพลิส (Persepolis)
เปอร์เซียเป็นชนเผ่าอารยันสาขาหนึ่ง อพยพเข้าไปตั้งถิ่นฐานทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของภูขาซา กรอส (Sagros) เหนืออ่าวเปอร์เซียขึ้นไปประมาณ 400 ไมล์ ในระยะเดียวกันกับพวกมีดส์ชนเผ่าเดียวกันอีกสาขาหนึ่งตั้งถิ่นฐาน ตอนแรกอยู่ในความปกครองของพวกมีดส์
ประมาณ 50 ปี หลังจากที่อาณาจักรอัสซีเรียถึงกาลอวสาน ชนชาติเปอร์เซียกลุ่มหนึ่งเรียกตัวเองว่า “อันชัน” (Anshun) ได้ก่อตั้งอาณาจักเล็กๆขึ้น มีปฐมกษัตริย์ทรงพระนามว่า “อาเคมีเนส” (Achaemenes) แห่งราชวงศ์อาเคเมนิค (Achaemenid) ทำการปกครอง เปอร์เซียนเป็นชนเผ่าอารยัน ที่มีความเจริญมากกว่าอารยันสาขาอื่น เพราะมีศาสดาชื่อ “โซโรแอสเตอร์” สั่งสอนศีลธรรมจรรยา และมีการจัดระเบียบการปกครองอย่างเรียบร้อยมาตั้งแต่สมัยต้นๆ ประมาณ 555 ปีก่อนคริสตกาล กษัตริย์เปอร์เซียพระองค์หนึ่งทรงพระนามว่า “พระเจ้าไซรัส” ได้รวบรวมชนชาติเปอร์เซียที่กระจัดกระจายกันอยู่เข้าเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ทรงทำสงครามชนะพวกมีดส์และตั้งตนเป็นกษัตริย์ปกครองอาณาจักรมีเดีย-เปอร์เซีย มีราชธานีอยู่ที่เมือง แพร์ซโพลิส (Persepolis)
แพร์ซโพลิส (Persepolis)
Cyrus the Great (พระเจ้าไซรัสมหาราช)
ชัยชนะของพระเจ้าไซรัสต่ออาณาจักรมีเดียอันแข็งแกร่งครั้งนั้น (หลังจากทำสงครามกันมาเป็นเวลา 5 ปี) ทำให้อาณาจักรอื่นๆซึ่งอยู่ใกล้เคียงความวิตก จึงผนึกกำลังกันทำการต่อต้าน ชาติสำคัญๆได้แก่ ลิเดีย แคลเดีย และอียิปต์ แต่ไม่สามารถต้านทานกองทหารม้าและกองทัพธนูอันเข้มแข็งของพระเจ้าไซรัสได้ พระเจ้าไซรัสทรงบุกตีได้นครซาร์ดีสของลิเดีย จับพระเจ้าครีซัสเป็นเชลย ตีได้ดินแดนตลอดเอเชียไมเนอร์และหัวเมืองกรีกในแถบนี้ เปอร์เซียจึงได้ครองอำนาจเหนือ ทะเลเมดิเตอร์เรเนียนและมีอำนาจมากที่สุดในตะวันออกกลาง จากนั้นทรงกรีฑาทัพไปตีนครบาบิโลเนียใหม่ของพวกแคลเดีย
พระเจ้าไซรัสทรงสิ้นพระชนม์ขณะทรงทำสงครามต่อสู้กับพวกเร่ร่อนทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของเปอร์เซีย เมื่อพระเจ้าไซรัสมหาราชสิ้นพระชนม์แล้ว พระโอสรนามว่า “แคมบิซิส” ได้ครองราชย์ต่อมา สมัยนี้พระเจ้าแคมบิซิส จักรวรรดิเปอร์เซียมีทหารแม่นธนูและกองทัพม้าที่ดีที่สุดในโลก อำนาจของจักวรรดิเปอร์เซีย แผ่ขยายควบคุมไปทั่วโลกเมื่อพระเจ้าแคมบิซิสทรงตีได้อียิปต์ กองทัพเรือที่พระองค์ทรงจัดตั้งครั้งนั้นทำให้เปอร์เซียได้ชื่อว่าเป็นชาวเอเชียชาติแรกที่ครองอำนาจทางเรือ ในทะเลเมดิเตอร์เรเนียน
พระเจ้าไซรัสทรงสิ้นพระชนม์ขณะทรงทำสงครามต่อสู้กับพวกเร่ร่อนทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของเปอร์เซีย เมื่อพระเจ้าไซรัสมหาราชสิ้นพระชนม์แล้ว พระโอสรนามว่า “แคมบิซิส” ได้ครองราชย์ต่อมา สมัยนี้พระเจ้าแคมบิซิส จักรวรรดิเปอร์เซียมีทหารแม่นธนูและกองทัพม้าที่ดีที่สุดในโลก อำนาจของจักวรรดิเปอร์เซีย แผ่ขยายควบคุมไปทั่วโลกเมื่อพระเจ้าแคมบิซิสทรงตีได้อียิปต์ กองทัพเรือที่พระองค์ทรงจัดตั้งครั้งนั้นทำให้เปอร์เซียได้ชื่อว่าเป็นชาวเอเชียชาติแรกที่ครองอำนาจทางเรือ ในทะเลเมดิเตอร์เรเนียน
การปกครอง
แพร์ซโพลิส (Persepolis) เป็นเมืองหลวงของอาณาจักรเปอร์เซียโบราณในยุคราชวงศ์อาร์เคเมนิด
กษัตริย์ที่ครองราชย์ต่อจากระเจ้าแคมบิซิสคือพระเจ้าเดอไรอัสหรือดาริอุสที่ 1 ก่อนขึ้นครองราชย์พระเจ้าดาริอุสรับราชการเป็นขุนนาง พระเจ้าดาริอุส ทรงได้รับการยกย่องว่าทรงเป็นนักรบและนักปกครองชั้นเยี่ยม พระราชกรณียกิจที่สำคัญ คือ
แพร์ซโพลิส (Persepolis) เป็นเมืองหลวงของอาณาจักรเปอร์เซียโบราณในยุคราชวงศ์อาร์เคเมนิด
กษัตริย์ที่ครองราชย์ต่อจากระเจ้าแคมบิซิสคือพระเจ้าเดอไรอัสหรือดาริอุสที่ 1 ก่อนขึ้นครองราชย์พระเจ้าดาริอุสรับราชการเป็นขุนนาง พระเจ้าดาริอุส ทรงได้รับการยกย่องว่าทรงเป็นนักรบและนักปกครองชั้นเยี่ยม พระราชกรณียกิจที่สำคัญ คือ
- ทรงวางระเบียบการปกครองจักรวรรดิเปอร์เซีย พระเจ้าดาริอุสได้ทรงประกาศพระองค์เป็นพระราชาอียิปต์และบาบิโลน จึงทรงปกครองดินแดน ทั้งสองด้วยพระองค์เองโดยตรง ศูนย์การปกครองสมัยนี้อยู่ที่เมืองซูซาร์ อดีตเป็นเมืองของพวกเอลาไมท์ จักรวรรดิเปอร์เซียสมัยพระเจ้าดาริอุสมี อาณาเขตกว้างขวาง ประกอบด้วยชนต่างเชื้อชาติ ศาสนาและขนบธรรมเนียมประเพณี
- ทรงเป็นกษัตริย์พระองค์แรกที่สร้างเงินตราขึ้นใช้แลกเปลี่ยนในดินแดนประเทศตะวันออก (บาบิโลเนีย อียิปต์และเปอร์เซีย) เงินตราที่พระองค์โปรด ให้สร้างขึ้นใช้ทำด้วยทอง ตามหัวเมืองต่างๆ ทรงอนุญาตให้สร้างเงินตราขึ้นใช้เองได้ โดยทรงกำหนดอัตราแลกเปลี่ยนมาตรฐานไว้เป็น 13 ต่อ 1 คือ ทองคำมีค่าเป็นสิบสามเท่าของเงินที่มีน้ำหนักเท่ากัน
- โปรดให้ข้าราชบริพารผู้ชำนาญการเดินเรือในทะเลเมดิเตอร์เรเนียนผู้หนึ่งชื่อ “ไซแลกซ์” ทำการสำรวจแม่น้ำสินธุและดินแดนชายฝั่งทวีปเอเชีย ไซแลกซ์จึงเป็นนักเดินเรือชาวตะวันตกคนแรกที่เดินเรือเลียบฝั่งทะเลตอนใต้ของทวีปเอเชีย
- โปรดให้ขุดคลองลัดตรงคาบสมุทรสุเอช ให้สามารถเดินเรือจากทะเลแดงเข้าสู่แม่น้ำไนล์ไปออกทะเล เมดิเตอร์เรเนียนได้
- โปรดให้สร้างถนนเชื่อมโยงกับหัวเมืองต่างๆทั่วพระราชอาณาจักรเพื่อประโยชน์ในการคมนาคมขนส่งสื่อสาร ถนนทุกสายมีศูนย์กลางที่นครซูซา ซึ่งเป็นนครหลวงขณะ นั้น ถนนสำคัญที่สุดในสมัยนั้นได้แก่ถนนชื่อ “พระราชา”
- ทรงสร้างกองทัพเรือขนาดใหญ่ ใช้ชาวฟินิเซียนเป็นผู้ดำเนินการ เพื่อคุมอำนาจ
ศาสนาของชาวเปอร์เซีย
ศาสนาโซโรอัสเตอร์ (Zoroastrianism)
เป็นศาสนาประเภททวิเทวนิยมได้ชื่อตามศาสดาคือซาราธุสตรา เรียกอีกอย่างว่า ศาสนาปาร์ซี เพราะเกิดขึ้นในเปอร์เซีย (ประเทศอิหร่านในปัจจุบัน) เมื่อประมาณหกศตวรรษก่อนคริสตกาล
ศาสนานี้เรียกอีกอย่างหนึ่งว่าลัทธิมาสดา ซึ่งมีความหมายว่าลัทธิบูชาพระอหุระมาซดะ ซึ่งเทพเจ้าผู้เป็นจอมอสูร และด้วยเชื่อว่าพระอหุระมาซดะเป็นเทพเจ้าแห่งความดีและแสงสว่าง ศาสนิกชนจึงใช้แสงประทีปเป็นเครื่องหมายแห่งการบูชา จึงเป็นศาสนาบูชาไฟด้วย นอกจากนี้ยังเชื่อว่ามีเทพเจ้าอีกเป็นผู้สร้างสิ่งชั่วร้ายทั้งปวง คือ พระอังคระไมนยุ
สาเหตุความเสื่อม
1. คือเมื่อสมัยพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชมีชัยต่อเปอร์เซียพระองค์ทรงบังคับให้ชาวเปอร์เซียนับถือเทพเจ้ากรีก
2. เมื่อชาวอาหรับมารุกรานก็ได้บังคับให้ชาวเปอร์เซียนับถืออิสลาม ชาวเปอร์เซียที่ไม่ยอมนับถือจึงอพยพมาที่อินเดีย ในเมืองบอมเบย์ (มุมไบ)ปัจจุบันมีชาวโซโรอัสเตอร์ในอินเดีย 9 หมื่นคน
ศาสนาโซโรอัสเตอร์ (Zoroastrianism)
เป็นศาสนาประเภททวิเทวนิยมได้ชื่อตามศาสดาคือซาราธุสตรา เรียกอีกอย่างว่า ศาสนาปาร์ซี เพราะเกิดขึ้นในเปอร์เซีย (ประเทศอิหร่านในปัจจุบัน) เมื่อประมาณหกศตวรรษก่อนคริสตกาล
ศาสนานี้เรียกอีกอย่างหนึ่งว่าลัทธิมาสดา ซึ่งมีความหมายว่าลัทธิบูชาพระอหุระมาซดะ ซึ่งเทพเจ้าผู้เป็นจอมอสูร และด้วยเชื่อว่าพระอหุระมาซดะเป็นเทพเจ้าแห่งความดีและแสงสว่าง ศาสนิกชนจึงใช้แสงประทีปเป็นเครื่องหมายแห่งการบูชา จึงเป็นศาสนาบูชาไฟด้วย นอกจากนี้ยังเชื่อว่ามีเทพเจ้าอีกเป็นผู้สร้างสิ่งชั่วร้ายทั้งปวง คือ พระอังคระไมนยุ
สาเหตุความเสื่อม
1. คือเมื่อสมัยพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชมีชัยต่อเปอร์เซียพระองค์ทรงบังคับให้ชาวเปอร์เซียนับถือเทพเจ้ากรีก
2. เมื่อชาวอาหรับมารุกรานก็ได้บังคับให้ชาวเปอร์เซียนับถืออิสลาม ชาวเปอร์เซียที่ไม่ยอมนับถือจึงอพยพมาที่อินเดีย ในเมืองบอมเบย์ (มุมไบ)ปัจจุบันมีชาวโซโรอัสเตอร์ในอินเดีย 9 หมื่นคน
อารยธรรม
- ด้านการปกครอง การจัดการปกครองจักรวรรดิเปอร์เซียสมัยพระเจ้าดาริอุส ทำให้เปอร์เซียได้รับการยกย่องว่าเป็นชาติแรกที่ริเริ่ม ระบบการปกครองส่วนภูมิภาค
- ทรงสร้างถนนชั้นดีเชื่อมโยงทั่วจักรวรรดิ การใช้ม้าเร็วสื่อสารและจัดให้มีสถานที่พักม้าระหว่างราชสำนักกับหัวเมืองทุกแห่ง ทำให้เปอร์เซียได้รับ การยกย่องว่าเป็นชาติแรกที่ให้กำเนิดไปรษณีย์
- สถาปัตยกรรมและศิลปกรรม แม้จะได้รับการถ่ายทอดมาจากชาติอื่นทั้งสิ้นแต่ก็ได้รับความยกย่องด้านความงาม การรู้จักนำเอาส่วนดีของสถาปัตยกรรม และศิลปกรรมของชาติอื่นมาผสมกลมกลืนเข้าอย่างเหมาะเจาะ
- เปอร์เซียเป็นชาติแรกที่ให้กำเนิดศาสนาที่มีศาสดาและพระธรรมคำ